Omuz eklemi vücudun en hareketli eklemlerinden birisidir fakat stabilitesi azdır. Bu hareketlilik sayesinde eller istenilen konuma kolayca getirilir. Sıklıkla yaralanmalara maruz kalır. Ayrıca, aşırı yüklenmeye bağlı problemler de sık görülür. Omuzun kompleks bir yapısı vardır. Omuz anatomisi içerisinde üç kemik (Köprücük, kol ve kürek kemiği), dört eklem ve 26 kas vardır. Yaralanmalarını ve hastalıklarını anlamak için bu anatominin iyi anlaşılması gerekir.
OMUZ AĞRISI
Omuz ağrısı yapan sebeplerin çoğu kemiklerden ziyade kas, tendon ve bağ gibi yumuşak dokulardan kaynaklanır. Bu sebepleri üç gurupta toplamak mümkündür: • Tendinitler, bursitler • Yaralanmalar, stabilite bozuklukları • ArtiritlerTENDİNİTLER
Tendonlar kasları kemiklere veya diğer dokulara bağlayan yapılardır. Tendinitlerin çoğu sebebi yıllarca süren yüklenmeler ve buna bağl oluşan yıpranmalardır. Bu durum ayakkabı tabanının uzun süre giyildikten sonraki eskimesine benzer. Genellikle tendinitler şu tiplerde olur:• Ani başlayan tendinitler: Genelikle kol yukarda yapılan egzersizlerin sonunda aşırı yüklenmeye bağlı olarak ortaya çıkar.
• Uzun süreli tendinitler yaşlanmayla birlikte yıpranmaya bağlı olarak gelişir.
• Yaralanmalar veya dejeneratif hadiseler sonucu tendonlarda yarılmalar ve yırtılmalar olabilir. Döndürücü manşet tendinitleri bu duruma güzel örnek teşkil eder.
BURSİTLER
Omuzun aşırı kullanılması bursalarda inflamasyona yol açabilir. Bu durumda bursalar şişer ve ağrılı hale gelir. Bursitler sıklıkla omuzun döndürücü kılıfının tendiniti ile birlikte olur. Ağrı ve şişlik nedeniyle omuz hareketleri kısıtlanır. Hareket kısıtlılığı uzun süre devam ederse donmuş omuz denilen klinik durum gelişir. Eklem iyice sertleşir, hareketler çok azalır. Bu durum zaman içinde kendiliğinden düzelebilir.DONMUŞ OMUZ
Eğer elinizi başınızın üzerine, karşı omuzunuza ve sırtınıza götürmede zorluk çekiyorsanız omuz hareketleriniz kısıtlanmış demektir. Hareketlerin kısıtlanması donmuş omuzun erken belirtisidir. Sebebi ne olursa olsun hareket kısıtlılığının genel ismi donmuş omuzdur.Donmuş Omuzun Sebepleri
Donmuş omuzun sebebi tam olarak bilinmemektedir. Muhtemelen alt yatan inflamatuar bir hadise olabilir.Omuz ekleminin (glenohumeral) kapsülü sertleşir ve kontrakte olur (büzüşür). Bu durum da kol hareketlerini kısıtlar.
Eklem yaralanması veya ameliyatı sonucu kolun uzun süre hareketsiz tutulması donmuş omuz ile sonuçlanabilir.
Genellikle tek bir omuz tutulur ama hastaların üçte birinde her iki tarafta da hareketler kısıtlanmıştır.
Donmuş Omuzun Gelişimi
Donmuş omuz uzun süre içerisinde ve 3 devre halinde gelişir:• Birinci devre: Hareketle artan omuz ağrısı vardır ve geceleri şiddetlenir. Ağrı giderek artar ve hareketler kısıtlanmaya başlar. Bu devre yaklaşık 2-9 ay kadar sürer.
• İkinci devre: Ağrı azalmaya başlar ama hareketler de ileri derecede kısıtlanmıştır. Karşı kolla kıyaslandığında hareketler % 50 oranında azalmıştır. Bu dönem 4-12 ayda sonlanır.
• Üçüncü devre: Durum düzelmeye başlar. Çoğu hastada 12-24 ay içerisinde durum normale döner. Bazı hastalarda omuza hareket sağlamak için ameliyat gerekebilir.
Teşhis ve Tedavi
Teşhise gitmek için doktor hastayı öncelikle muayene eder ve altta yatan sebebi anlamak için röntgen çektirir. Tedavi ağrının giderilmesi ve hareketlerin yeniden kazandırılması esasına dayanır. Şunlar yapılır:• İnflamasyon giderici ve ağrı dindirici ilaçlar verilir.
• Kaslar gevşetilir.
• Ev egzersizleri ile kombine olarak uygulanan fizik tedavi yapılır. Germe egzersizleri ile eklem hareketleri artırılır. Yapılan tüm uygulamalar Pilates ile desteklenmelidir.
• Sıcak ve buz tedavisi uygulanır.
• Kortizon injeksiyonu yapılır.
Doğru yapılan Pilates egzersizleri ile eklem açıklığı ve doğal hareket kombinasyonları ile çözüme ulaşılabilir.
Aylar süren bir tedavi programına rağmen düzelme sağlanamazsa ameliyat gerekebilir.